ساختار پاراگلایدر و میزان مقاوت قطعات آن به زبان ساده
یک خلبان مبتدی پاراگلایدر پیش از آموزش پرواز باید اجزای تجهیزات خود را به خوبی بشناسد تا بتواند با اعتماد کافی از آنها استفاده کرده و اقدام به تمرین و پرواز کند. در اینجا قسمت های مختلف یک پک کامل آن را به زبانی ساده توضیح می دهیم.
ساختار پاراگلایدر و قطعات تشکیل دهنده
پاراگلایدر شامل بال هایی بوده که توسط لاین ها، رایزر ها و کارابین ها به خلبان متصل شده اند.
بال های پاراگلایدر
بال های پاراگلایدر در صورت نگاه از بالا دارای شکلی بیضی گونه بوده و نیمه بال هایی در سمت چپ و راست آن وجود دارد. بال شامل سلول هایی بوده که توسط دیواره هایی از یکدیگر جدا شده اند.
به لبه ی جلویی بال لبه ی حمله گفته می شود که محل قرار گیری ورودی های هوای سلول ها نیز می باشد. در این قسمت جریان هوا داخل شده و بال ها را پر از هوا می کند. همچنین به قسمت پشتی بال نیز لبه فرار گفته می شود. بیرونی ترین قسمت هرکدام از نیمه بال ها گوش نام داشته و در نوک بال ها به پایان می رسد. به فضای بین نوک های بال، وتر بال گفته می شود.
یک بال پر از باد شده در صورت مشاهده از هر دو نمای جلو و پشت دارای شکلی خمیده مانند می باشد. وتر پیش بینی شده یک بال در حالت پر از هوا دارای اندازه متفاوتی نسبت به یک بال باز شده بر روی زمین بوده و همچنین تفاوت های دیگری بین سطح پیش بینی شده و سطح بال نیز وجود دارد.
تصویر نمای بال از روبرو، بالا و قسمت ایرفویل
هر کدام از نیمه بال ها شامل دسته هایی از ایرفویل بوده که توسط شکل دیواره های سلول ها ایجاد می شوند. ایرفویل ها دارای یک سطح بالایی و یک سطح پایینی می باشند. همچنین به فاصله ی بین جلو و انتهای یک ایرفویل نیز وتر گفته می شود.
سیستم رابط پاراگلایدر
وظایف سیستم رابط پاراگلایدر عبارتند از:
- - توزیع وزن خلبان بر سطح بال
- - شکل دهی به بال
- - تنظیم زاویه حمله بصورت متعادل در بخش های مختلف بال توسط تغییر ساختار طولی لاین ها
- - کنترل زاویه حمله در طول پرواز
سیستم رابط متشکل از لاین ها،رایزرها و کارابین ها می باشد.
لاین ها در قسمت اتصال دیواره های سل ها و سطح پایینی بال ها به نقاط اتصال متعددی وصل شده اند.
به دلیل ایجاد درگ توسط لاین ها سازندگان Paraglider سعی می کنند تا طول کلی آن ها را کاهش دهند. برای مثال استفاده از دوخت هایی خاص در بین سلول ها باعث بهبود توزیع بار و کاهش تعداد نقاط اتصال می شود.
در صورت مشاهده لاین ها از نمای پشت متناسب با نیمه بال متصل به خود، خواهیم دید که آن ها به دو جهت چپ و راست تقسیم می شوند. همچنین نوک بال ها به یک لاین ثابت متصل شده که دارای رنگی متفاوت بوده و کشیدن آن باعث رفع گره های کانوپی و لاین ها می شود.
در صورت مشاهده از کناره ها خواهید دید که لاین ها به طور موازی به دسته های A، B، C و D تقسیم شده اند. لاین های دسته A نزدیک ترین لاین به لبه ی حمله بوده و دسته D دورترین لاین نسبت به آن می باشد. همچنین نزدیک ترین لاین به لبه ی فرار لاین های ترمز یا برک می باشند (لاین های کنترل).
لاین هایی که مستقیما از سطح بال خارج می شوند با جمع شدن در کنار هم یک دسته لاین ضخیم تر ایجاد کرده که نتیجه آن ایجاد دسته لاین های A، B، C و D می باشد. در نهایت لاین ها به صورت متناطر از طریق عناصر فلزی مثلثی شکل به نام میلون به رایزر های A، B، C و D متصل می شود. رایزر ها در قسمت گوش به یکدیگر دوخته شده و در این محل کارابین ها، آن ها را به هارنس خلبان متصل می کند.
یک رایزر کوچک توسط یک قرقره به آخرین رایزر متصل شده است که لاین های ترمز از داخل آن رد شده و به دستگیره ی ترمز(دستگیره ی کنترل) وصل می شود. به این ترتیب در صورت رها شدن تصادفی آن کنترل پاراگلایدر در دست خلبان باقی می ماند.
تصویر اجزای سیستم رابط پاراگلایدر
بعضی از پاراگلایدرهای مدرن و اسپرت دارای اجزای سخت و محکمی در ساختار خود هستند و ممکن است لاین ها و رایزر های C و D را نداشته باشند.
رایزر ها به گونه ای ساخته شده اند که کشیدن سیستم قرقره در رایزر A باعث کشیده شدن رایزر های A، B، C و D به صورت متوالی به سمت پایین شده که به آن سیستم سرعت می گویند. بعضی از پاراگلایدر ها دارای Trimmer بوده که رایزر های آخرین را کشیده یا رها می کند و همچنین باعث ایجاد تاثیراتی در کنترل زاویه حمله می شود.
تصویر سیستم سرعت پاراگلایدر
هارنس پاراگلایدر
هارنس Paraglider بدن خلبان را پوشش داده و از طریق کارابین ها، رایزر ها و لاین ها باعث انتقال وزن او به بال ها می شود.
هارنس باید:
- - بدن خلبان را در تمامی جهت ها نگه داری کند(حتی به صورت سر و ته);
- - به خلبان اجازه دهد تا با انتقال وزن خود به سمت های کناری بال ها را کنترل کند;
- - اجازه mounting و استفاده راحت از سیستم سرعت را بدهد;
- - دارای سیستم فعال ایمنی (چتر نجات رزرو) و سیستم ایمنی غیرفعال (محافظت کننده ها) باشد;
- - برای خلبان مکانی راحت و مناسب برای چندین ساعت پرواز ایجاد کند;
- - آزادی حرکت مناسبی ایجاد کند (متناسب با دویدن های سریع برای تیک آف و فرود و ورود و خروج راحت) ;
معمولا پاراگلایدر ها دارای یک صفحه صندلی مانند برای نشستن خلبان هستند. زیر صندلی خلبان محل شروع بافت اصلی شبکه رایزر ها بوده که دارای یک حلقه ی دوخته شده نگهدارنده ی کارابینر بوده که خلبان را به بال متصل می کند. همچنین حلقه های اضافی ای وجود داشته که از هارنس به کارابین ها رفته و از کمر و شانه های خلبان محافظت می کنند. خلبان در هارنس توسط کمربند سینه بین کارابینر ها و کمربند های پا محافظت می شود.
اتصال قفل کمربند های پاها دارای اهمیت زیادی برای جلوگیری از مرگ خلبانان به دلیل سر خوردن به بیرون از هارنس می باشد. اکثر هارنس های مدرن دارای اتصالی بین بند های پا و بند سینه بوده که توسط یک بند دیگر ایجاد شده و در صورت فراموشی قفل کردن بند های پا از سقوط خلبان جلوگیری می کند. همچنین تولید کنندگان دیگری وجود داشته که در تولیدات خود از بند های ترکیبی سینه و پا استفاده می کنند.
تصویر ساختار هارنس پاراگلایدر
هارنس افراد مبتدی به صورت نشسته بوده در حالی که خلبان های با تجربه در تلاش اند تا با استفاده از هارنس های مسافت که دارای یک کیسه برای پاها بوده نیروی درگ بدن خود را کاهش دهند.
بعضی از هارنس ها دارای یک رکاب برای جلوگیری از ایجاد حس گز گز در پاها پس از ساعت ها پرواز طولانی بوده که مقداری از وزن پاها را نیز حمل کرده و همچنین امکان کنترل بهتر وضعیت بدن و ورود و خروج راحت تر به هارنس در هنگام تیک آف و یا فرود را فراهم می سازد.
معمولا یک بند نیز رکاب را به سیستم سرعت متصل شده که شناسایی آن و کار با پاهای خلبان را آسان تر می کند. بخاطر داشته باشید که به هیچ وجه نباید از سیستم سرعت به عنوان رکاب استفاده کنید.
هارنس ها به غیر از بعضی مدل های خاص(سبک برای پیاده روی، آکروباتیک و دیگر) دارای یک پشتی بوده که از لگن و ستون فقرات در مقابل آسیب های سخت و جدی محافظت می کند.
این پشتی متشکل از یک تکه قالب پلاستیک فومی است که ضخامت آن باید مطابق با ضخامت استاندارد صنعتی باشد. این پشتی با پوششی محکم در داخل هارنس قرار گرفته و شما می بایست همیشه از قرارگیری درست آن در مکان خود برای محافظت از خلبان اطمینان حاصل کنید. این محافظ نیروی حاصل از برخورد را جذب کرده و آن را توزیع می کند. این سیستم بسیار مشابه به سیستم ایر بگ ها یا کیسه های هوا می باشد. در کیسه های هوا با ایر بگ های اضافی نیز از سیستمی مشابه استفاده می شود. این هارنس ها اجازه می دهند تا قسمت پایینی در هنگام پرواز پر از هوا شده و با حبس هوا توسط یک سوپاپ در ورودی آن باعث ایجاد یک بالشت نرم هوا در مواقع برخورد می شود.
محل قرارگیری محفظه چتر نجات (چتر رزرو) توسط تولیدکنندگان هارنس پاراگلایدر انتخاب شده و آن ها تصمیم می گیرند که آن را در زیر صندلی، پشت و یا در یک کانتینر جدای متصل به بند های سینه و بند های کناری قرار دهند(کانتینر جلویی و کانتینر کناری). دستگیره ی چتر رزرو باید در مکان مناسبی قرار بگیرد که دارای دسترسی راحتی برای کشش و باز کردن چتر باشد. محفظه ی چتر ذخیره و تمامی سیستم نجات نباید به حدی محکم بوده که به سختی کشیده شده و یا به حدی رها بوده که به صورت اتفاقی رها باز شوند. کمربند ایمنی چتر نجات به کمک رایزر های اضافی در قسمت پشتی شانه خلبان به هارنس متصل می شود. به همین دلیل هنگام کاهش ارتفاع با چتر، خلبان بدن خود را به آرامی مقداری به سمت جلو تمایل داده و برای جذب بهتر نیروی برخورد آماده می شوند.
مقاومت مواد سازنده پاراگلایدر
یک خلبان مبتدی برای غلبه بر ترس نیازمند اعتماد به بال هایی بوده که به او بسته می شوند.
بال پاراگلایدر از یک نوع پارچه مصنوعی(Skytex, Galvanor) ساخته شده که در برابر پارگی مقاوم می باشد. تولیدکنندگان پاراگلایدر ضخامت و ویژگی های متفاوتی برای بال های مختلف در نظر می گیرند (سطح بالایی، سطح پایینی، ریب ها، لبه ی حمله). این پارچه ها در یک سیستم کنترل کیفیت کامل به صورت مکانیکی دوخته،رنگ و بارور می شوند.
بارورسازی پارچه به کمک روکش های مخصوص از آن در برابر اشعه های UV محافظت کرده و تخلخل آن را کاهش می دهد. این پارچه ها به دلیل استفاده شدن، قرار گیری در برابر نور آفتاب، اصطکاک مکانیکی (در تیک آف یا فرود) کیفیت خود را به مرور زمان از دست می دهند. در پایان دوره ی عمر بال ها (حدود ۵۰۰ ساعت پرواز) بیشتر تخلخل پارچه دچار فرسودگی شده که در نتیجه باعث فرسودگی سریع اکثر بافت های پارچه می شود.
شرایط و وضعیت پارچه توسط شمارش زمان هوا (ایر تایم) و دستگاه چک میزان تخلخل و فرسودگی تحت نظارت قرار می گیرد.
تولیدکنندگان متناسب با ساختار سیستم رابط از لاین هایی با ضخامت های متفاوت استفاده می کنند.
رایج ترین مواده استفاده شده در لاین ها کولار،dyneema، آرامید و پلی استر می باشند. لاین هایی با ضخامت ۰.۸ میلی متر توانایی تحمل ۸۰ کیلوگرم و لاین هایی با ضخامت ۲.۲ میلی متر می تواند وزنی حدود ۲۲۰ کیلوگرم را تحمل کند. طول عمر لاین های پاراگلایدر در صورت عدم آسیب دیدگی از طول عمر پارچه های آن بیشتر بوده ولی این برای لاین های بدون پوشش رقابتی صدق نمی کند زیرا آن ها بیشتر در معرض تاثیرات خارجی (اشعه UV، اکسیژن و ... ) قرار داشته و باید پس از ۱۵۰ – ۲۰۰ ساعت پرواز تعویض شوند.
لاین ها در طول استفاده ی معمولی و به دلیل تاثیرات خارجی دچار تغییرات طولی شده شده و باید به صورت دوره ای برای رفع نقص های احتمالی چک شوند. عموما رطوبت باعث کاهش طولی 2 تا 5 سانتی متری روکش لاین های C و D شده که بار کمی حمل می کنند. به همین دلیل موجب تغییر انحنای پروفیل و زاویه ی حمله می شود. اینگونه انحرافات در پاراگلایدر های افراد تازه وارد کمی قابل درک بوده اما همین امر می تواند باعث ایجاد تغییرات شدیدی در حالت پرواز و در رفتار مدل هایی با کارایی بالا که دارای پروفیل نازک و حساسی هستند شود.
لاین ها توسط مایون های فلزی مثلثی به رایزر ها متصل می شوند. آن ها دارای نخ و پیچ هایی بوده که اجازه می دهد تا لاین ها تعویض و جایگزین شوند.
مایون های ضد زنگ ۳ میلی متری می توانند ۸۰۰ کیلوگرم وزن را به صورت طولی و ۱۶۰ کیلوگرم را به صورت جانبی تحمل کند. رایزر ها از بند هایی از جنس پلی استر ساخته شده که توانایی حمل وزن بالغ بر ۱۱۰۰ کیلوگرم را دارا می باشد. بخش عمده وزن خلبان توسط رایزر های چپ و راست و رایزر های دسته B حمل می شود.
اندازه گیری ها نشان می دهد که یک بال ۲۵ m2 که حامل خلبانی با وزن ۷۵ کیلوگرم بوده نیرویی برابر ۱۶ کیلوگرم به هر کدام از رایزر های A و نیرویی ۱۰ کیلوگرمی به هرکدام از رایزر های B وارد می کند.
در تست های پاراگلایدر و هارنس آن ها باید توانایی تحمل حدود نیروی G10 بدون هرگونه تخریب و فروپاشی در ساختار و اجزای خود را داشته باشند(پارگی لاین ها، کوک ها، پارچه، رایزر ها، شکستگی کارابینر ها و ... ).
جهت کسب اطلاعات بیشتر در مورد ساختار پاراگلایدر و میزان مقاوت قطعات آن و همچنین شرکت در کلاس آموزش پاراگلایدر با ما تماس بگیرید.
