تجهیزات ضروری چتربازی سقوط آزاد و پرش از هواپیما کدامند؟

شما برای چتربازی سقوط آزاد نیازمند قدم گذاشتن در مسیر های ناشناخته زیادی هستید اما هیچ کدام از این ها در صورت نبودن تجهیزات ضروری لازم برای انجام این ورزش به کار شما نخواهند آمد.

اگر از هر اسکای دایوری سوال کنید که اولین و ضروری ترین قطعه از تجهیزات مورد نیاز او چیست او قطعا در جواب شما خواهد گفت چتر!

در اینجا ما به بیان تعدادی از ضروری ترین تجهیزات چتربازی یا اسکای دایوینگ می پردازیم.

 

چتر سقوط آزاد

مهم ترین وسیله برای چتر بازی سقوط آزاد، چتر است و جالب است بدانید چترباز های های باتجربه احساس غرور و افتخار زیادی روی چتری که انتخاب می کنند دارند.

چتر ها در سایز های متخلفی در بازار موجود هستند ولی اگر شما فردی جدید در این رشته هستید، بهتر است چتری بزرگتر و تا حدی قابل کنترل تر انتخاب کنید زیرا هرچه چتر بزرگتر باشد تسلط شما بر آن بیشتر خواهد بود. این کار درست مانند آن است که شما رانندگی خود را با یک ماشین زیبا ولی با قدرتی کمتر و موتوری کوچک تر آغاز کنید. شاید این ماشین قدرت برنده شدن در مسابقات را نداشته باشد ولی به کمک آن می توانید به راحتی از نقطه ای به نقطه ی دیگر جا به جا شوید.

به مرور زمان و با بالا رفتن تجربه در چتربازی سقوط آزاد، شما می توانید چتری کوچک تر و با قابلیت های بیشتری انتخاب کنید. درست مانند ارتقا دادن ماشین خود از یک اتوبومبیل معمولی و ساده به یک ماشین پر قدرت تر و با پتانسیل های بیشتر که قطعا سریع تر و قوی تر است اما نکته اینجاست که برای استفاده از تمامی پتانسیل این ماشین باید مهارت های زیادی در رانندگی کسب کنید.

 

تجهیزات ایمنی چتربازی

همه ی چتر باز ها به همراه ۲ چتر از هوپیما به بیرون می پرند تا در صورت باز نشدن چتر اصلی و ایجاد مشکلی برای آن در مواقع اضطراری بتوانند از چتر رزرو استفاده کنند.

برای بالا بردن سطح ایمنی در این ورزش از یک چتر کمکی نیز استفاده می شود که در صورت نقصان و یا عدم عملکرد چتر اصلی ، فرد چترباز بر اساس دستورالعمل آموزشی که قبلاً فرا گرفته است اقدام به استفاده از آن میکند.

 

وسیله ای ایمنی دیگری که امروزه در اکثر مراکز چتر بازی جهان استفاده از آن اجباری می باشد دستگاه AAD یا عامل فعال سازی خودکارAutomatic Activation Device   می باشد و چنانچه فرد چترباز بنا به دلایلی قادر به استفاده از چتر اصلی و کمکی خود نباشد این دستگاه با آنالیز کردن سرعت سقوط و ارتفاع از سطح زمین به طور خودکار اقدام به باز کردن چتر کمکی می کند.

علاوه بر موارد ذکر شده در بالا امروزه طراحی و ساخت چتر توسط تولید کنندگان این وسائل در جهان به صورتی انجام می گیرد که در صورت رعایت موارد آموزش داده شده در حین بسته بندی و اجرا صحیح موارد آموزش داده شده در این ورزش عملاً امکان باز نشدن چترها چیزی در حد صفر می باشد

 

دستگاه AAD

AAD  مخفف " automatic activation device" است که به معنای دستگاه فعال سازی خودکار بوده و بر روی ریگ شما نصب می شود تا مواقع ضروری در صورت نتوانستن باز کردن چتر اصلی یا ذخیره توسط خودتان، چتر رزرو دوم را برای شما فعال کند.

فرض کنید به دلایلی شما در طول سقوط آزاد هشیاری خود را از دست بدهید. دستگاه AAD سرعت سقوط و ارتفاع شما را محاسبه و مانیتور می کند و اگر شما هنوز با سرعت سقوط آزاد در ارتفاع مشخصی در حال سقوط باشید، دستگاه به ضامن چتر دخیره را بریده و باعث فعال شدن آن می شود.

دو شرکت تولید کننده اصلی این دستگاه شرکت های cypres و vigil هستند. اگرچه که برند های جدید در حال ورود به بازار می باشند اما چترباز ها معمولا انتخاب خود را به این دو شرکت محدود می کنند زیرا سالیان زیادی است که در این رشته در حال فعالیت  بوده و مورد آزمایش و بررسی قرار گرفته و توانسته اند اعتماد ها را به خود جلب کنند.

 

 

چترباز باید AAD را قبل از پرش و روی زمین فرود فعال و روشن نماید. مثلا برای روشن کردن سایپرس کافی است دکمه روی آن را کلیک کرده تا چراغ قرمز رنگی روشن شود. با چهار بار کلیک و چراغ آن روشن شده و پس از اینکه صحت سیستم داخلی خود را بررسی نمود عدد صفر را روی صفحه نمایش نشان می دهد. در مورد استفاده از این سیستم موارد ذیل را رعایت کنید:

• در صورتی که در یک روز در دراپزون های مختلف تقدام به چتربازی می نمایید باید قبل از پرش در دراپزون جدید سایپرس خود را خاموش و سپس دوباره روی زمین روشن نمایید.
• در صورتی که در ابتدای صبح و قبل از پرش اول چتربازی، سایپرس شما روشن بود ابتدا آن را خاموش و پس از چند ثانیه دوباره روشن نمایید.
• هرگز سایپرس خود را در هواپیما و در ارتفاع روشن ننمایید. در صورتی که فراموش کرده بودید سایپرس خود را روی زمین دراپزون روشن کنید پریدن و چتربازی شما ممنوع بوده و باید به همراه هواپیما بازگشته و لند نمایید.

توجه داشته باشید که AAD تنها یک سیستم پشتیبان چتربازی است و در هنگام بروز مالفانکشن و شرایط اضطراری، نباید منتظر عملکرد آن باقی بمانیم.

سایپرس دارای انواع مختلف برای استفاده ی جامپر های مبتدی، حرفه ای، تندم و وینگسوت می باشد. سایپرس مبتدی با دکمه ی زرد رنگ قابل تشخیص است و زمانی که سرعت سقوط جامپر در ارتفاع ۷۵۰ فیت بیش از ۲۹ میل بر ساعت باشد فعال شده و در نهایت کانوپی کمکی باز می شود. فرد مبتدی شخصا و در هیچ شرایطی اجازه خاموش کردن سایپرس خود را بدون حضور مربی ندارد.

 

 

لباس چتربازی یا جامپ سوت اسکای دایوینگ

وسیله بعدی ای که چتربازان سقوط آزاد به آن نیاز دارند، جامپ سوت و یا همان لباس پرواز مخصوص خودشان است. نمی توان گفت که مسئله اصلی در این ورزش زیبا به نظر رسیدن است اما همچنین نمی توان اهمیت آن را نیز نادیده گرفت. اگر به یکی از مدرسه های چتر بازی رفته و به چتر بازان اطراف خود دقت کنید، از طراحی های زیبا و ترکیب رنگ هایی که برای لباس خود انتخاب کرده اند شگفت زده خواهید شد. با وجود اینکه در طراحی جامپ سوت ها مدل های خاصی را دنبال می کنند اما انتخاب طراحی آن بستگی به سلیقه خود فرد دارد و واقعا یک علاقه شخصی است.

جامپ سو هات های مخصوص دیگری نیز وجود دارد که برای سبک های دیگری استفاده می شوند. برای “belly flying” شما نیازمند جامپ سوت مخصوصی هستنید که متناسب با وسیله ای به نام booties باشد. این وسیله نقش بادبان را برای پاهای شما بازی میکند و باعث آسان تر شدن دور زدن، کسب امتیازات بالاتر و گرفتن فرم های بیشتری به خودتان می شود.

در فری فلایینگ booties ها  مورد نیاز نسیتند ولی در عوض به لباسی دارای مقداری کشش در قسمت دست ها و پاها نیاز است تا به متعادل ماندن شما در آسمان کمک کند و به مرور زمان با کسب تجربه بیشتر شما می توانید از لباسی جذب تر استفاده کنید.

 

 

دستگاه سنجش ارتفاع Altimeter

آلتیمتر دستگاهی است که برای شما ارتفاع را به صورت لحظه ای محاسبه می کند و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است زیرا برای دانستن زمان باز کردن چتر شما نیازمند اطلاع داشتن از ارتفاع خود هستید. همچنین این موضوع برای فرود بر زمین نیز از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا به شما کمک می کند تا متوجه شوید در کجای مسیر فرود خود قرار دارید.

اگر شما فردی جدید در این ورزش هستید، یک آلتیمتر آنالوگ نیاز های شما را بر طرف خواهد کرد. شما این دستگاه را مانند ساعتی بزرگ بر دست خود خواهید کرد و حرکت عقربه به سادگی نشان دهنده ارتفاع شما خواهد بود.

همچنین آلتیمتر های دیجیتال از برند های مختلفی وجود دارند که توسط اعداد ارتفاع را به شما نشان داده و معمولا کوچکتر از آلتیمتر های آنالوگ هستند. چتربازان سقوط آزاد که تمایل به حمل حجم کمتری بر روی دست خود دارند، آلتیمتر های دیجیتال را به آنالوگ ترجیح می دهند.

 

 

عینک چتر بازی سقوط آزاد

عینک های چتر بازی یکی دیگر از تجهیزات مورد نیاز سقوط آزاد می باشند که از چشمان شما در طول سقوط آزاد محافظت می کند و همچنین به شما امکان باز نگه داشتن چشم و دیدن اطراف را هنگامی که با سرعت ۱۲۰mph در حال سقوطآازاد هستید می دهد.

بعضی از افراد ترجیح می دهند تا از عینک های چتربازی آفتابی استفاده کنند تا هم از چشمان خود در برابر نور خورشید محافظت کرده و هم جذاب تر به نظر برسند ولی سایر افراد ممکن است برای امکان استفاده از آن به همراه عینک و یا لنز های خود، عینک های ساده را انتخاب کنند. شاگردان جدید چتربازی اجازه استفاده از عینک های آفتابی را ندارند.

 

 

کلاه چتربازی

پوشیدن کلاه ایمنی از سر شما مخصوصا هنگام بیرون پریدن و سقوط آزاد محافظت می کند و فضای مناسبی برای نگه داشتن مو های شماست مخصوصا اگر موهای بلندی داشته باشید.

کلاه های ایمنی مانند تمام تجهیزات چتر بازی سقوط آزاد در شکل ها و اندازه های مختلفی عرضه می شوند.

شرکت های متعددی وجود دارند که در حال عرضه کلاه های ایمنی جلو باز که به روی عناصر مختلف باز بوده و می توان به همراه آن عینک بر چشم داشت و یا کلاه های ایمنی جلو بسته که پوششی کامل داشته و نیازی به استفاده از عینک ندارند،هستند.

چتر باز های سقوط آزاد زیادی برای دیده شدن به زیباترین و بهترین نحو ممکن از نقاشی های خاص و یا  برچسب های مورد علاقه خود روی کلاه ایمنی برای ایجاد ظاهری متفاوت استفاده می کنند. اگر شما قصد خرید یک کلاه ایمنی نو را دارید،می توانید کلاه خود را از بین طرح ها و رنگ های متنوع و سایز های مختلفی انتخاب کنید.

اگر شما فرد جدید و تازه کاری در ورزش چتر بازی سقوط آزاد باشیدیک رادیو نیز در کنار کلاه ایمنی شما نصب خواهد شد تا آن را تبدیل به کلاهی چندکاره برای شما کند.

 

بخش های مختلف چتر:

 

ریگ  Rig

چتر ها در داخل کوله پشتی که به آن "کانتینر" نیز گفته می شود جمع شده و جا به جا می شوند. به مجموعه این وسایل(کیف و چتر) در کنار هم "ریگ" گفته می شود که در سایز های مختلفی متناسب با چتر های داخل آن در بازار موجود هستند. ریگ ها همچنین باید متناسب با سایز فرد و فیت تن او باشند. درصورتی که شما قصد خرید ریگ نو مخصوص به خود را دارید، سعی کنید تا رنگ آن را متناسب با دیگر تجهیزات خود انتخاب کنید ولی اگر قصد خرید ریگ استفاده شده ای را دارید، دقت کنید که مهم ترین چیز فیت بودن و تناسب آن است (البته که اگر بتوانید رنگ متناسبی هم پیدا کنید که معرکه است).

 ریگ از چندین قسمت ساخته شده که شامل این موارد می باشند:

هارنس، کانتینر، چتر اصلی، چتر رزرو

 

هارنس Harness

تسمه ها و پارچه هایی که چتر اصلی و ذخیره را به فرد چترباز متصل نگه می دارد. روی هارنس قسمت های زیر را می توان مشاهده کرد.

بند سینه Chest Strap

دو عدد بند پا Leg Strap

سیستم سه حلقه ای 3-Ring System

RSL

دسته کات اوی Cutaway Handle

دسته رزرو Reserve Handle

پایلوت شوت Pilot Chute

 

کانتینر Container

چتر اصلی و رزرو هر دو درون قسمت های مجزایی از پشت کانتینر قرار گرفته اند و همچنین در قسمتی از کانتینر AAD جای گرفته است. بعد از اینکه چتر اصلی بسته بندی شد در قسمت پایین و پشت کانتینر قرار گرفته و توسط حلقه بسته بندی (Closing Loop) و پین (Pin) در جای خود محکم نگه داشته می شود. در قسمت پایین کانتینر پایلوت شوت قرار گرفته است که با بیرون انداختن آن در جریان باد، پین از حلقه بسته بندی بیرون آمده و چتر اصلی بیرون کشیده شده و باز می شود.

 

 

چتر اصلی (چتر اول) Main Canopy 

چتر یا همان کانوپی اصلی در قسمت پایین کانتینر بسته بندی شده و توسط رایزر ها (Risers) و تری رینگ سیستم (Three Ring System) به شانه های هارنس متصل شده است. کانوپی شما دارای نه سل (Cells) بوده که به محض بیرون انداختن پایلوت شوت در جریان هوا از کانتینر بیرون کشیده شده و باز می شود. قسمت های مهم کانوپی عبارتند از:

۱- سطح بالایی (Top Skin)

۲- سطح پایینی  (Bottom Skin)

۳- ریب ها (Ribs) که سطح بالایی و پایینی کانوپی را به هم متصل کرده و همچنین سل ها را از هم جدا می کند.

۴- لبه حمله که به لبه جلو و باز کانوپی گفته می شود.

۵- لبه فرار که لبه پشت و بسته کانوپی است.

۶- استابلایزر که در هر دو لبه ی گوشه ای کانوپی قرار گرفته اند.

 

چتر اصلی توسط لاین ها به دو عدد رایزر جلو (Front Riser) و دو عدد رایزر پشتی (Rear Riser) متصل می شود. برخی از لاین ها موجب فرمان پذیری کانوپی می شوند که در انتهای آنها تاگل ها (Toggles) نصب شده اند که با کشیده آن ها به پایین می توانید کانوپی را در حین پرواز هدایت نمایید و همچنین در هنگام فلر (Flare) باید از آنها استفاده نمایید. به طور معمول تاگل های کانوپی اصلی به رنگ زرد و تاگل های کانوپی کمکی به رنگ قرمز می باشند.

در هنگام فرود چترباز هیچ گاه نباید تاگل ها از دست های شما خارج شود مگر اینکه یک وضعیت اورژانسی پیش آید. همچنین در مواقع نیاز شما قادر به کنترل و فراوان دادن به کانوپی توسط رایزر های پشتی می باشید.

در امتداد لاین ها اسلایدر نصب شده است که وظیفه کند کردن باز شدن کانوپی اصلی را بر عهده دارد این به این معنی است که در نبود اسلایدر کانوپی به ناگهان و با سرعت خیلی زیاد باز شده (Hard Opening).

کانوپی بعد از پک شدن درون کیسه کانوپی (Deployment Bag) قرار گرفته و لاین های آن به طور منظم روی کیسه کانوپی چیده می شوند. کیسه کانوپی به برایدل (Bridle) وصل بوده و برایدل به پایلوت شوت متصل است

 

 

چتر رزرو (چتر دوم) Reserve Canopy

برای بالا بردن ضریب ایمنی در چتربازی، چتر دومی هم در تجهیزات پرش شما تعبیه شده است که به آن چتر رزرو می گویند. چتر رزرو در قسمت بالای کانتینر قرار گرفته و طور دائم به هارنس متصل شده است. کانوپی رزرو به طور معمول هفت سل بوده و بسیار شبیه به کانوپی اصلی می باشد.

کانوپی رزرو دارای پایلوت شوت بیرون انداختنی نیست و پین نگهدارنده آن هم بر خلاف پین منحنی شکل کانوپی اصلی، به صورت خطی است. فقط ریگر (Rigger) صلاحیت دار مجاز به پک کردن کانوپی کمکی می باشد. مطلبق با فرایندهای ایمنی چتربازی هر شش ماه یک بار (هر ۱۸۰ روز) کانوپی کمکی باید باز شده و پس از بررسی دوباره توسط ریگر بسته بندی شود.

 

 

پایلوت شوت Pilot Chute Handle 

یک چتر کوچی گرد است که نقش فعال سازی چتر اصلی و بیرون کشیدن آن را از داخل کانتینر برای  باز شدن را بازی می کند. پایلوت شوت برای باز کردن کانوپی اصلی استفاده شده و در کف کانتینر قرار گرفته است. برای باز کردن کانوپی اصلی در حین سقوط دسته پایلوت شوت را با دست راست گرفته و آن را به طرف راست و درون جریان هوا پرتاب کنید. پایلوت شوت با استفاده از قدرت هوا پین و سپس کیسه کانوپی اصلی را بیرون کشیده و در نتیجه کانوپی باز می شود.

دسته های پایلوت شوت ممکن است به شکل های مختلفی از قبیل توپی، لوله ای، بالشتی و غیره تولید شوند.

 

 

دسته کات اوی Cutaway Handle

به رها کردن چتر اصلی، کات اوی گفته می شود و در واقع یک روش استاندارد اضطراری چتربازی است که قبل از باز کردن چتر رزرو انجام می گیرد. ریگ دارای دسته کات اوی می باشد که موجب جدا و رها شدن کانوپی اصلی از هارنس می شود و در هنگام مواجهه با برخی مالفانکشن ها (Malfunction) باید از آن استفاده کرد. دسته کات اوی در پهلوی راست هارنس و زیر بند سینه قرار دارد.

در پرش های معمولی چتربازی نیازی به استفاده از این دسته نمی باشد.

 

 

 

روش انجام کات اوی و سپس فعال کردن چتر رزرو را در مواقع اضطراری، در شکل ذیل می بینید.

 

 

دسته رزرو Reserve Handle

دسته چتر رزرو موجب بیرون کشیدن پین کانوپی رزرو شده و در نتیجه پایلوت شوت فنری آن را از پشت ریگ چتربازی پرتاب شده و پس از هوا گرفتن باز می شود. دسته ی رزرو همیشه در پهلوی چپ هارنس و زیر بند سینه قرار گرفته است. در شرایط معمولی پرش های چتربازی هیچ نیازی به استفاده از این دسته و باز کردن چتر دوم نیست.

 

 

 

سیستم سه حلقه ای Three Ring System

یک مکانیزم رهاسازی چتر بوده که از سه حلقه با سایز های متفاوت در یک سیستم مکانیکی استفاده می کند. این سیستم سه حلقه ای که در اواخر دهه ۷۰ میلادی توسط Bill Booth اختراع شد به عنوان بهترین سیستم کات اوی چتر اصلی موجود در تمام دنیا در نظر گرفته می شود. در واقع تری رینگ اتصال دهنده رایزر های کانوپی به هارنس می باشد.

زمانی که نیاز به کات اوی وجود دارد این سیستم به جامپر کمک می کند که با کمترین فشار و به راحتی کانوپی اصلی از هارنس جدا شود. بدون وجود تری رینگ سیستم جدا کردن کانوپی اصلی از هارنس در حین فشار و پرواز غیر ممکن است. حلقه متوسط باید درون حلقه بزرگ قرار گرفته و حلقه کوچک باید درون حلقه متوسط قرار بگیرد. لوپ سفید رنگ باید روی حلقه کوچک قرار گرفته و باید پس از رد شدن از واشر، کابل پلاستیکی رایزر پشتی را وارد آن شده باشد.

 

 

RSL   Reserve Static Line

لاین یا رابطی است که از رایزر اصلی به پین چتر رزرو متصل شده است. در مواقعی که کات اوی می کنی و چتر اصلی رها شده باشد، می تواند پین پین چتر رزرو را بیرون بکشد. این سیستم تنها در مواقعی عمل کرده و موثر می باشد که حداقل بخشی از چتر اصلی باز شده باشد. توجه داشته باشید که RSL تنها یک سیستم پشتیبان است و در هنگام کات اوی نباید منتظر عملکرد آن بمانیم.

 

 

کاتر Hook knife

به یک تیغ یا چاقوی کوچک که در داخل جامپ سوت و یا هارنس چتر حمل شده و از آن برای بریدن الیاف و لاین ها استفاده می شود. یک کاور روی این چاقوی مخصوص قرار گرفته تا از بریدن های غیرعمدی جلوگیری کند. 

 

لوگ بوک چتربازی Log book

چتربازان سقوط آزاد مانند ملوانان و خلبان ها آمار فعالیت ها و افتخارات کسب شده خود را در یک دفتر ثبت می کنند تا تجربه های خود را به صورت مکتوب ثبت و حفظ کنند.

 

 

خرید تجهیزات چتر بازی سقوط آزاد

آیا من باید تجهیزات چتر بازی سقوط آزاد خودم را بخرم؟

پاسخ بله است. از نظر ما این کار پیشنهاد شده ای است. البته که منظور ما خرید یک جا و یک روزه تمام وسایل نیست زیرا هزینه ی بالایی برای شما در پی خواهد داشت اما می توانید به مرور زمان رفته رفته وسایل خود را تکمیل کنید.

شما می توانید از تجهیزات ساده ای مانند عینک ایمنی شروع کنید. اگر شما در حال یادگیری پرش سقوط آزاد هستید بهتر است که یک جفت عینک مخصوص به خود را داشته باشید تا از بابت عالی بودن شرایط آن و تناسب عینک ایمنی با چشم خودتان مطمئن بوده و در هر زمانی که نیاز بود بتوانید از آن ها استفاده کنید.

به احتمال زیاد خرید بعدی شما لباس چتربازی (جامپ سوت) خواهد بود. پوشیدن جامپ سوتی که متناسب با سایز و بدن شما باشد احساس بسیار بهتری نسبت به پوشیدن لباس فرد دیگری که متناسب سایز شما نیست دارد البته اگر خوش شانس باشید ممکن است بتوانید جامپ سوت دسته دوم سالم و متناسبی با سایز خودتان پیدا کنید پس قطعا ارزش گشتن و پرس و جو را دارد.  

هنگامی که شما قصد خرید ریگ و چتر خود را دارید انتخاب های زیادی پیش روی شماست. حتما قبل از اقدام به خرید با مربی چتری بازی سقوط آزاد خود مشورت کرده تا بهترین انتخاب را متناسب با وضعیت خودتان داشته باشید.

 

 

 

نویسنده: مهدی نقدی پری

استفاده از این مطلب برای مقاصد غیر تجاری و با ذکر منبع بلامانع است.